تاریخچه

اسانس چرم سنتزی از کجا و چطور خلق شد؟

اسانس سنتزی چرم (Leather Fragrance Oil) رایحه‌ای شیک و مدرن است ولی قدمت خانواده آن به هزاران سال پیش برمی‌گردد. چرم در ابتدا بوی بسیار ناخوشایندی داشت و برای پوشاندن این بو مردم مجبور بودند آن را خوشبو کنند. اولین جرقه خلق رایحه چرم از دباغی و خوشبو کردن چرم شروع شد که در مصر، یونان و روم باستان چرم را با صمغ، روغن، گیاهان معطر و دود کندر خوشبو می‌کردند. رومی‌ها عاشق عطر بودند و برای چرم از نوشیدنی‌های معطر، عطرهای روغنی با مشک و گیاهان شرقی و دودی کردن آن با چوب استفاده می‌کردند.

در ابتدا هدف فقط پوشاندن بوی بد بود اما در ادامه در قرن‌های 15 و 16 در فلورانس ایتالیا و اندلس اسپانیا خوشبو کردن چرم به یک هنر تبدیل شد که این هنر پایه عطرهای چرم مدرن شد.

در این دوره دستکش‌‌های چرمی معطر پدید آمد که پادشاهان و اشراف زادگان و بانوان درباری آن را نشان اشرافیت می‌دانستند. این دستکش‌ها را در حمام های روغنی معطر غوطه ور می‌کردند و به آن گلبرگ و ادویه می‌افزودند.

مادر عطرسازی فرانسه، خانم کاترین دو مدیچی، هنر عطرسازی ایتالیا را به فرانسه برد و عطرساز و دانشمند فلورانسی آقای Renato Bianco که بعدها لقب پدر عطرسازی فرانسه را گرفت، همراه خود آورد. این همراهی باعث شد رایحه چرم وارد مد فرانسه شود و صنف رسمی دستکش سازان عطرساز (Gantiers-Parfumeurs) تاسیس شود.

 در ادامه با فعالیت کاترین و عطرسازان فلورانسی چرم دودی، چرم فلورال و چرم حیوانی اسپانیایی وارد فرانسه شد که بعدها باعث خلق شاهکارهایی چرمی مثل Cuir de Russie، Peau d’Espange و  Ombre’ Leather شد. در نهایت کاترین فرهنگ عطر را در دربار فرانسه و سپس در کل فرانسه نهادینه کرد و رایحه چرم را برای اولین بار تبدیل به آکورد هنری کرد.

اولین سنتز ترکیبات چرمی در سال‌های 1900-1930 انجام شد که بعدها به شکل گیری آکورد چرم انجامید.  Birch Tar،  Castoreum، Labdanum و Styrax آکوردهای اصلی چرم را تشکیل می‌دهند. 

دهه 1930-1970 میلادی عصر طلایی عطرهای چرمی بود که عطر Knize Ten از اولین عطرها با بوی چرم بود. امروزه عطرسازان از آکوردهای نرم‌تر و ملایم‌تر استفاده می‌کنند. اکنون اسانس سنتزی چرم از لوکس‌ترین رایحه‌های مدرن است که استفاده از آن حس خاص و شیک بودن را القا می‌کند.

توصیف رایحه اسانس سنتزی چرم و منشا رایحه آن

شاید این سوال پیش آید که منشا رایحه اسانس چرم از چیست و چه بویی دارد؟ 

در ادامه این مطلب به توصیف رایحه چرم میپردازیم.

همانطور که در مطالب قبل اشاره شد چرم خام طبیعی رایحه ناخوشایندی دارد. امروزه رایحه چرم یا همان بوی چرم حاصل فرایند دباغی چرم است که در گذشته از طریق روش‌های سنتی با کمک پوست درختان، صمغ‌ها، روغن‌های گیاهی، دود چوب و گاها ترکیبات حیوانی چرم را دباغی می‌کردند. به دلایل زیست محیطی و اخلاقی استفاده از رایحه چرم طبیعی کنار گذاشته شده و امروزه رایحه چرم در آزمایشگاه‌‌ها به صورت سنتزی تولید می‌شود.

رایحه چرم را اینطور می‌توان توصیف کرد که نت آغازین این اسانس دودی و کمی تند است که یادآور چرم کمی سوخته است. در قلب این رایحه از نت‌های دودی، مشک و چوبی استفاده می‌شود که کنار هم رایحه‌ای مخملی، دودی ملایم و کمی شیرین ایجاد می‌کنند.

عطرسازان با ترکیب نت‌هایی مثل دودی، چوبی، صمغی، امبری و گاها انیمالیک، رایحه‌ای مشابه بوی چرم طبیعی خلق می‌کنند. درنهایت رایحه چرم امروزی ترکیبی از دباغی سنتی و سنتز مدرن است که باعث خلق یک بوی منحصر به فرد و پرطرفدار بین مردم شده.

جایگاه اسانس چرم در عطرسازی

شاید برای شما جالب باشد که بدانید اسانس چرم از دیدگاه تخصصی یک عطرساز حرفه‌ای چه جایگاهی دارد. چرم جزء معدود خانواده‌ هایی است که فاقد منبع طبیعی مستقیم است و در طبقه بندی کلاسیک چرم یک خانواده مستقل است و زیرمجموعه دیگر خانواده‌ها نیست. از نظر ساختاری بین حیوانی (Animalic)، دودی (Smoky) و چوبی (Woody) قرار می‌گیرد. از نظر آکادمیک یک رایحه بازآفرینی شده صنعتی است. همانطور که در مطالب قبل اشاره شد چرم یک نت نیست و یک آکورد است که نقش آن عنصر تضاد (Contrast Driver) و ستون شخصیتی (Backbone) همچنین کد دهنده حس مردانه است که در درصدهای خیلی پایین می‌تواند کل عطر را تعریف کند. در ناخودآگاه، چرم یاد آور قدرت، تسلط و اقتدار است.

چرم به دلیل دارا بودن مولکول‌های سنگین، اثر تاخیر در حس بویایی و ضریب تبخیر پایین در تاپ نت قرار نمی‌گیرد و از نظر تکنیکی به عنوان نت پایه و میانی در ساخت عطر استفاده می‌شود. در عطرسازی اسانس چرم یک آکورد خطرناک محسوب می‌شود چرا که در دوزهای بالا بوی لاستیک، اسطبل و قیر ایجاد می‌کند.

ترکیبات اصلی اسانس چرم

مولکول‌های عطری و نت‌هایی که اسانس چرم را تشکیل می‌دهند:

• Isobutyl Quinoline
• Aldehyde C11 Undecylenic
• Velvione
• Birch Tar
• Styrax
• Castoreum
• Norimbanol
• Kephalis
• Suederal

اسانس چرم مناسب چه فضایی است؟

ماهیت فضایی چرم اینطور است که پخش محدود اما اثر روانی عمیقی دارد و برای فضاهای عمومی و شلوغ مناسب نیست. مختص فضاهای جدی، متمرکز و لوکس است. مانند فضاهای مدیریتی و تصمیم‌گیری، فضاهای مردانه کلاسیک، گالری‌های هنری و بوتیک‌های چرم. 

بهترین فضایی که می‌توان برای اسانس چرم توصیف کرد یک مکان با نور گرم و کم با متریال چوبی یا پارچه ضخیم و یک فضای آرام و سنگین است. فضاهای روشن و مینیمال با رنگ و روح سفید در تضاد ادراکی است و اصلا برای چنین فضایی مناسب نیست. همچنین برای کلینیک‌های درمانی و آرام بخش احساس سنگینی دارد و گزینه خوبی نیست. 

کاربردهای فرگرنس چرم

از فرگرنس چرم چطور می توان استفاده کرد و چه کاربردهایی می‌تواند داشته باشد؟

• رایحه چرم به دلیل بوی عمیق و لوکس می‌تواند به عنوان یکی از مواد پایه در عطرهای دستساز، بادی میست و اسپری خوشبو کننده استفاده شود. 
• در ساخت لدر اسپری برای محصولات چرمی و رایحه‌دار کردن این محصولات مانند کفش و کیف‌های دستساز به کار می‌رود.
• به دلیل بوی دودی و گرم آن در تولید شمع معطر نقش قابل توجهی دارد.
• در محصولات مراقبت پوستی مثل لوسیون‌ها، کرم و کره بدن و روغن ماساژ، هنگامی‌ که رایحه چرم با وانیل و مشک ترکیب شود رایحه‌ای فوق‌العاده ایجاد می‌کند و در این حیطه نیز می‌تواند کاربرد داشته باشد. 
• اگرچه چرم نت درمانی برای محصولات آروماتراپی محسوب نمی‌شود اما می‌تواند حس قدرت، تمرکز و گرما و آرامش ایجاد کند.